۱۳۸۹ دی ۲۳, پنجشنبه

آذربايجان باياتيلاري و اینجه لیکلری

آذربايجان فولكلورو آراسيندا «باياتي» آدلانان ماهنئ و شعیرلر چوخ گوز‌ل دیر. بو باياتيلار رباعي شكيلينده هجائي وزنينده يازیلیرلار. بونلاردا لطافت، رقت، حسرت او قئدر دیر كی هر كس اوخوسا متأثر اولور، شايد بو باياتيلار داغلاردا سورولر دالينجا گزه‌ن چوبانين و يا داليندا تيكان شله‌سي داشيیان اكنیچي بالاسی نين و يا كی قیشلاقدان يايلاقا كئوچكن جاوان ايلاتين روحيندان قالخير. بونونلا بئله او قيسسا و ساده عیبارت لرين ايچينده گؤستريلن اوستاداینا لفظي صنعتلرله معنوي لطافتلر آذربايجان خالقیندا اولان فیكري استعداد و لياقتي ایثبات ائتمكده دیر.مثلاً بو باياتي دا:(عزيزيم سـو دا يانــدي/ دريــادا سـو دا يانـدي/ عشق اودينا سو سپديم/ آلیشـدي سو دايانـدي) لفظي و معنوي گوزه‌ليك لر بیرله شيبلر، بیرینجي و ايكنجي بيت ده اولان «سو داياندي» سو دورماق معناسي وئرير. لاکین 4نجو بيت ده اولان «سو دا ياندي» سو «يانماق» دئمكدیر و يا اگر بیرینجي و ايکینجي «سو دا ياندي» لاريندا، سو يانماق معناسينا توتاق شعیر داخي بديعي و ظريف بير شكیله دؤشور.«عزيزيم سو دا ياندي» بو عیبارت باياتی نين بیرنجي بيتي اولماقلا برابر خبر معناسي وئرير. يعني اوندان بئله ايضاح اولور كه عشق اوددي ، مثلا عاشیقين قلبيني وجوديني يانديريب ايندي ده سويو يانديرماقا باشلايبدیر.
بو باياتي عشقين شیددتلي حرارتين بيان ائتمكله 3نجو  و 4نجو بيتی نده بير شيرين شاعرانه اغراقا محتوي دیر «عشق اودنا سو سپديم» آلشدي سودا ياندي» بو باياتي‌نين هر كلمه سيندن اوني دييه‌نين حسرتي، تعجبي، تأسفي آنلاشير و گورونور كی بو مختصر و ساده كلمه‌لرده نه قدر معني، نه قدر ظرافت، نه قدر عشق يئرلشيب دیر، هئچ خيال ائتمك اولماز كه آيري ديل لرده بيله بير استعداد و آيري خلق لرده بيله بير ذوق و احساسات اولسون.يا بوندا:(بـو دره نــارين دره / گئتديكجه نارين دره / بوردا بیر باغ سالديم / يار گئلـه نـارين دره) .بیرینجي «نارين دره» بير كندين آدي دیر. ايكینجي« نارين دره» دن مقصود دار و  وسعت سيز دره دیر. اوچونجي « نارين دره » بير آد و بير فعلدن وجودا  گئلمیش دیر «نار» و «درمك».گورونور كه شعیري صنعتنده كي جناس و استعاره بو باياتي لاردا داخي چوق ايشلنمكده دیر.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر