۱۳۸۹ دی ۲۳, پنجشنبه

رقصهاي فولکولوریک آذربایجان :

آبايی: این رقص در منطقه شکی و زاقاتالا آفریده شده است. در این منطقه به افراد میانسال "آبای" گفته میشود. این رقص عموما توسط مردان یا زنان میانسال اجرا میشود. آفریننده ملودی این رقص، آهنگ سازان شکی میباشند. کمی اغراق آمیز و کمیک است. سرعت رقص آرام است. این رقص قبلا در شهر شکی بصورت دسته جمعی اجرا میشد. بعدا تبدیل به رقص انفرادی شد.

 آذربایجان: رقصی قدیمی و بی اندازه ملودیک است. این رقص فقط توسط مردان اجرا میشود. در مراسم پرطمتراق و بیشتر در لباس عید یا ردای چرکسی اجرا میشود. ریتم بسیار سریع آن از مجری رقص مهارت ذاتی میطلبد.
آستا قاراباغی: این رقص در قره باغ بوجود آمده است. ترتیب حرکات رقص ثابت و سرعت آن آرام است.
 آسما کسمه: از جمله قدیمیترین رقصهای مرسوم در عروسی میباشد. نام گذاری آن به این دلیل است که عروس را به همراه صدای موسیقی "آسما کسمه" به خانه داماد میآورند وبا آن زنان مشایعت کننده عروس در مقابل او میرقصند. سرعت رقص آرام است.کمی افراط آمیز و بشکل پرشی است.
 آغیر قاراداغی: ملودی رقصی است که در قره داغ آفریده شده است. در شکی و زاقاتالا بسیار مرسوم است. سرعت اجرای آن آرام است.

آلچاگولو: در سالهای 1910 تا 1920 در ناحیه شاماخی و توسط علی کریم اف ساکن روستای کاوالا آفریده شده است. در اصل توسط خانمها اجرا میشود. سرعت آن کمی سریع است.

واری: منصوب به آواری های ساکن آذربایجان میباشد. رقص آواری بطور گسترده ای بین آذربایجانیها متداول است. از سه قسمت تشکیل شده است. در ابتدا آرام بوده و به تدریج بر سرعتش افزوده شده و در نهایت به ریتم سریع لزگینکا میرسد.

آی بری باخ: از جمله قدیمیترین رقصها میباشد که فقط توسط خانمها اجرا میشود. انزلی: ملودی رقصی است که تقریبا در سالهای1880 تا 1890 در باکو آفریده شده است. نحوه اجرای آن آرام و بدلیل خصوصیت اجرای ملودی، بیشتر برای افراد مسن مناسب است. "انزلی" رقصی سنتی است. در ابتدای عروسی اجرا میشود. رقص "انزلی" را در اصل افراد مسن اجرا میکنند ولی جوانها هم میتوانند آنرا اجرا نمایند.

اوچ بادام بیر قوز: در زمانهای قدیم در شکی آفریده شده است. همراه با آواز ایفا میشود. تصنیف آنرا در آن دوره خوانندگان توانایی همچون جبار فرزند قارایاغدی و علی عسگر عبدالله یف خوانده اند.

اوچ نومره. دورد نومره. بش نومره. آلتی نومره.: همه اینها ملودیهای رقص هستند که در نیمه دوم سالهای 1920 در باکو پا به عرصه ظهور نهاده است. این رقصها بخصوص "بش نومره" و "آلتی نومره" هنوز هم مشهورند. رقصهای "اوچ نومره" و "بش نومره" را که تمپو آهسته و ملودی حزین دارند خانمها اجرا میکنند. "دورد نومره" و "آلتی نومره" نیز تمپو نسبتا سریعی دارند و رقصهای سلیسی است که هم توسط مردان و هم توسط زنان رقصیده میشود.

اوزون دره: رقصی است بینهایت جذاب، ظریف و لیریک. این رقص نه تنها در آذر بایجان بلکه در گرجستان و ارمنستان نیز از جمله رقصهای دوست داشتنی محسوب میشود. در قره باغ و بین آقدام و روستای گوی تپه دره ای وجود دارد که آنرا "اوزون دره" مینامند. این رقص صرقا منحصر به این دره میباشد.

اون دورد نومره: این نام گذاری (شماره 14) به دلیل شماره ردیف رقص است. این رقص توسط مردان و زنان اجرا میشود. رقص ملایم، با سرعت آرام و به نحو حزین اجرا میشود.ایکی آروادلی: این رقص کمیک در منطقه شکی و در روستای قاراداغلی آفریده شده است. توسط آقایان اج میشود.بریلیانت: آین رقص دو نوع متفاوت دارد. اولی در سالهای 1920 الی 1922 در باکو آفریده شده، تمپو آن سریع بوده و ملودی آن بی اندازه پر شور است. توسط مردان اجرا میشود. نوع دیگر آن فقط برای اجرای خانمها است. ملودی آن ظریف و آهنگداراجرا میشود. سرعت آن آرام است.

بنووشه: رقصی است بسیار ظریف. این رقص در اصل توسط خانمها هم بصورت آرام و هم با سرعت تند اجرا میشود. در سال 1910 آفریده شده است.

پهلوانی: رقصی قدیمی است که مختص پهلوانان جوان است. این رقص در کوههای منطقه شکی پا به عرصه گذاشته و آهنگساز آن آبیلله جعفراوف بود. رقصی است با حرکات بسیار سریع و بینهایت دینامیک. پهلوانان در این رقص بیش از اینکه قدرت خود را به نمایش بگذارند بیشتر مهارت و چابکی جوانی در معرض دید قرار میدهند. این رقص در بیشتر مناطق آذربایجان اجرا میشود.

تامارا: تقریبا در سالهای 1917-1916در باکو آفریده شده است. نام گذاری این رقص به افتخار هنرمند مشهور اهل سلیان و ایفاگر رقصهای آذربایجان در عروسیها، خانم تامارا بوده است. این رقص بسیار جذاب و لیریک بوده و در اصل توسط خانمها و در بسیاری از مواقع توسط خانمها و آقایان با تمپو آرام اجرا میشود. رقص با آواز موسیقی مقامی آغاز میشود.

توی رقصی: رقص قدیمی، سنتی است که در نخجوان رقصیده میشود. اقوام جوان عروس و داماد این رقص را در مقابل درشکه ای که عروس را میبرد میرقصیدند. رقص شبیه "یاللی" است، قدمها به سرعت به یکسو برداشته میشود. در دست بیشتر کسانی که میرقصیدند مشعل سوزان بود.

توراجی: رقصی قدیمی است که تقریبا در اوایل قرن نوزدهم آفریده شده و به دراج پرنده شکاری زیبای کوهستانی اختصاص یافته است. موسیقی حزین و دلنوازی دارد. رقص تداعی کننده نحوه پرواز دراج است. همه حرکات ایفاگر رقص یادآور پرواز دراج و سیلان او در آسمان است.

ته ره کمه: ترکمه نام قومی است که از دیربازساکن آذربایجان بودند. آفریننده رقص خود ترکمه ایها بودند. میتوان گفت که ترکمه رقصی بسیار قدیمی است. نحوه اجرای این رقص دو نوع میباشد ولی هر دو نوع موسیقی یکسانی دارند. هماکنون این رقص در بسیاری از مناطق آذربایجان متداول بوده و همچنین در برنامه گروههای حرفه¬ای و آماتور رقص موجود است.

جامیش باغا گیردی: از نام این رقص چنین برمیآید که نامی تصادفی است. احتمال دارد که اولین مجری آن شخصی چاق بوده و دوستان او به شوخی چنین نامی را به رقص داده اند. نام رقص نیز چنین ماندگار شده است. به هر حال وقتی این رقص قدیمی در گنجه رقصیده میشد کاراکتر کمیک آن دلیلی بر این فرضیه بود. در نخجوان و شاه بوز نحوه اجرای آن چندان کمیک نیست. در این منطقه معمولا افراد مسن این رقص را ایفا میکنند. حرکات رقص وسیع، وبه شکل پرشی است. این رقص در بسیاری از مناطق آذربایجان مرسوم است.

جنگی: گاهی رقص "جنگی" نحوه راه رفتن جنگاور، همآورد خواهی، دعوت به جنگ را تداعی میکند. آفرینش "جنگی" به گزشته های دور برمیگردد. "جنگی" به لحاظ کاراکتر همانند زمره آثار موسیقی" قایتاغی" و "هالای" میباشد.

جئیرانی: رقصی است ظریف زیبا و لیریک. به همین دلیل به رقص نام زیباترین و ظریفترین جاندار یعنی جیران (گوزن) را داده اند. "جیرانی" از جمله قدیمیترین رقصهای آذربایجان است. در شوشا پا به عرصه ظهور نهاده است. رقص سرعت متوسطی دارد و در اصل توسط خانمها ایفا میشود. ولی در برخی مناطق مانند شکی توسط آقایان هم رقصیده میشود. این رقص اکنون هم مشهور است.

جهری بییم: رقصی دسته جمعی است که فقط توسط زنان و دختران اجرا میشود. رقص در دو صف و توسط دو گروه اجرا میشود. گروه ها ضمن رقص، بعد از هر بند آواز به نوبت، با صدای بلند و بصورت کر "جهری بییم" را تکرار میکنند. در رقص، عروس، داماد، خواستگاران، ساغدوش، سول دوش و دیگران شرکت میکنند.

چاتتادی: از جمله رقص های قدیمی است که در شکی- زاقاتالا آفریده شده است. سرعت رقص آرام و آهسته است و در اصل توسط خانمها و در موارد نادر توسط آقایان اجرا میشد.چال پاپاق: چنین کلاهی را فقط پیرمرد ها استفاده میکردند. رقص نیز منحصر به آنها است. این رقص توسط پیرها، افراد مسن و زنان رقصیده میشود. سرعت رقص خیلی آهسته است. حرکات ریتمیک و کمی به نحو مبالغه آمیز است.

چیت تومان: رقص و آوازی است که به شکل گروه اجرا میشود. این رقص عمدتا بصورت گروه توسط خانمها، و در بسیاری موارد توسط خانمهای جوان رقصیده میشود. ساختار حرکات رقص شکل و حرکات تعریف شده و معینی ندارد و هر کس به نسبت استعداد خود میرقصد ولی کاراکتر حرکات همه اجرا کنندگان یکسان است. این رقص در نیمه دوم قرن گذشته در نخجوان آفریده شده و تا این اواخر در این منطقه اجرا شده است.

خالاباجی: (نامی زنانه است). این رقص دو نام دیگر نیز دارد- "جیران بالا"، "قاچآی بالا". اگر چه هر سه یکی است ولی بیشتر با این نام متداول شده است. مولف ملودی این رقص خانم صونا اهل قره باغ میباشد. نحوه ایفای رقص کمی کمیک است. بیشتر، مردان و زنان مسن ایفاگر این رقص هستند. این رقص بطور گسترده ای متداول بوده و تکامل فراوانی نموده است.

خان چوبانی: در قرون 18-17قبیله ای که از جنوب آمده بود در اراضی شیروان ساکن شد. آنها نام خود را "خان چوبانی" نامیدند. این رقص نیز که به افتخار آنان نامگذاری شده بود حال و هوای خاص قبیله را دارد. این رقص تقریبا در اواخر قرن گذشته آفریده شده است. "خان چوبانی" با تمپو سریع ، به نحو پر شور، بسیار سریع، وبا ترتیب حرکات هماهنگ اجرا میشود. این رقص را فقط مردان ایفا مینمایند.
دارتما یاخام جیریلدی: رقصی است کمیک. زمانی در شهر شکی و منطق اطراف آن متداول بود. اکنون فراموش شده است. " دارتما یاخام جیریلدی" آهنگی بود که با ملودی آن میرقصیدند. 

دارچینی: رقصی است که ملودی آن آرام و اغراق آمیز است. در بخش پرقدرت رقص صدای ضربها و کوبشها بوضوح قابل تشخیص است.

دسمالی: ملودی این رقص در سال 1932 توسط تار زن اهل نخجوان، نصیر نصیراف ساخته شده اشت. بسیار چالاک، شاد، و با تمپو پرشور نواخته میشود. در اصل این رقص توسط دختران اجرا میشود. در نخجوان گاهی توسط پسرها نیز اجرا میشود. رقص "دسمالی" در زمان خود بطور گسترده ای در آذربایجان و بخصوص در باکو مرسوم بود.

رنگی: رقص بسیار قدیمی خانمهاست که در گنجه آفریده شده است. سرعت آن آرام است. وسعت حرکات و تنوع اشکال رقص، ویژگی خاصی به این رقص میبخشد. اگر اجرای آن به ندرت است ولی هنوز هم این رقص در نخجوان اجرا میشود. 

زغالی: رقص بسیار قدیمی است. در شکی آفریده شده است. ملودی آن آرام، حزین و لیریک است. این رقص را فقط خانمها مخصوصا خانمهای جوان اجرا میکنند. "زغالی" به همراه تصنیف اجرا میشود. متاسفانه نه متن شعرها و نه ملودی آنرا کسی به خاطر نمیآورد. فقط نام رقص در اذهان مانده است.
ساری باش: رقصی است قدیمی که با تمپو سریع اجرا میشود. در منطقه قاخ بسیار مشهور است. در این منطقه توسط مردان و زنان اجرا میشود. رقص از لحاظ ترتیب حرکات پیچیده نمیباشد به همین خاطر هم توسط جوانان و هم توسط افراد مسن اجرا میشود. 
ساموخ: این رقص درروستای ساموخ واقع در نزدیکی مینگه چویر پا به عرصه ظهور نهاده است. در سالهای اخیر به ندرت اجرا میشود. تمپو رقص آرام بوده و میتواند توسط زنان و هم توسط مردان اجرا شود.
سمنی: از جمله رقصهای بسیار قدیمی است، ولی در حقیقت، فراتر از رقص، شادمانی سنتی است که بیشتر به آمدن بهار اختصاص یافته است. "سمنی" فقط توسط دختران و زنان اجرا میشود که با آواز همراهی میشود. رقص "سمنی" در کل آذربایجان متداول است.

شالاخو: این رقص در میان آذربایجانیها پر طرفدارترین رقص مردانه است و همیشه با اشتیاق فراوان ایفا میشود. ایفا گران تمام استادی و مهارت خود را در رقص عرضه میکنند. "شالاخو" از جمله قدیمیترین رقصهای آذربایجان است.

شاهسوئنی: همانطو که در مورد قبایل ته ره کمه و خان چوبانی ذکر شد، شاهسوئن ها نیز موسیقی و رقص خاص خود را دارند که در سایر مناطق آذربایجان نیز متداول شده است. یکی از این رقصها نیز رقص شاهسوئنی است که در نخجوان مشهور است. این رقص را در مراسم عروسی با علاقمندی میرقصیدند. تمپو رقص آهسته بوده و آنرا افراد مسن ایفا مینمایند.

شکی: "شکی" ملودی رقص است و در سال 1938 توسط احمد بیگ طاهراوف آفریده شده است. سرعت آهسته داشته و رقص مردانه است.

عنابی: از جمله رقصهای قدیمی خانمها میباشد. رقص "عنابی" در خانه زنان طبقه اشراف بوجود آمده است. در این رقص روسری یا چادر با زیور آلات گران قیمت، از جمله سکه های طلا، کهربا، مروارید و گردنبند طلا تزئین میشد. آهنگ "عنابی" بی اندازه ملودیک بوده و رقص آن ظریف و زیباست. رقص بر اساس حرکتهای روان ظربف مجری رقص در حالی که صورت خود را به حالت شرم پوشانده اجرا میشود.
قازاغی: از جمله قدیمیترین رقصهای آذربایجان است. این رقص در منطقه قازاخ آفریده شده است. رقصی است با حرکات جدید و پر شور به همین دلیل محبوبترین رقص مردان است. چنین فرض میشود که قازاغی رقص جنگجویان است و هنگام رفتن به جنگ و یورش اجرا میشد. رقص به دلیل تنوع ترتیب و تکنیک آن، شامل حرکات پیچیده است. هر کدام از مجریان رقص قابلیتها و توانایی های خود را نشان میدهند.

قایتاغی: رقصی است نزدیک به لزگینکا با گستردگی وسیع در منطقه. حرکات رقص عبارت است از چرخشها و دور زدنهای فراوان، ترتیبات بی اندازه متنوع، از جمله پرشهای فراوان در حال ایستاده بر روی انگشتان پا، حرکات روان بدون حرکت شانه ها، گرفتن دستها بحالت مشت نیمه بسته، باز کردن یک بازو در حالی که بازوی دیگر نیمه بسته نگهداشته شده و در نهایت شباهت لباسها.

قوچعلی: این رقص به " قوچو(باج سیبیل گیر) علی" میپردازد. صفت مشخصه این رقص کمیک بودن آن است و مربوط به نحوه زندگی انگل مانند " قوچو" های (باج سیبیل گیران) باکو قبل از انقلاب 1917 میباشد. این رقص تداعی کننده افرادی است که دست به جنایت زده، بی مهابا دست به قتل میزنند وزندگی بی احساس و و بی فایده ای دارند.
قوفتا: رقصی است با سرعت کم برای خانمها. در باکو آفریده شده است. به همراه تصنیف اجرا میشود. این رقص در اصل توسط خانمهای مسن اجرا میشود.

قیتقیلدا: از جمله قدیمیترین رقصهای زنانه است که در باکو بسیار متداول بود.همراه با صدای کف زدنهای متناسب با ریتم، اجرا کنندگان این رقص در رابطه با موضوع نقش میگیرند. یکی از آنان نقش عروسی خجالتی و ترسو را دارد. ناگهان مادرشوهر وارد میشود، او از عروس ناراضی است و او را مداوم تهدید میکند. برای حمایت از عروس، خانمی وارد میدان میشود و سایرین یکی یکی به همین روش هنر خود را به نمایش میگذارند. به هر یک از اجرا کنندگان این امکان داده میشود که در چهار چوب نقش خود و در حد شایستگی برای رقص و به اندازه دلخواه نقش آفرینی نماید.

قیزلار بولاغی: چشمه ای که در این رقص بدان اشاره میرود در نزدیکی نخجوان واقع است. دختران در این محل جمع شده و ضمن خواندن تصنیف و نواختن، میرقصیدند. رقص "قیزلار بولاغی" نیز در این محل بوجود آمده است. سرعت رقص متوسط است. بسیار لیریک و ظریف است. ترتیب حرکات آن دور زدنهای زیاد و یا روانه شدن درطول یک خط میباشد.
قیزیل گول: رقصی قدیمی است که سرعت آن متوسط بوده و در سالهای 1930 الی 1940 در کل آذربایجان مرسوم بود. در ترتیب حرکات رقص استواری حتی کمی شرم وجود دارد. بیشتر در عروسیهای شهری اجرا میشود. رقص بیشتر مواقع توسط خانمها و دختران جوان اجرا میشود.

کئچی مه مه سی: رقصی معیشتی است که مربوط به دوشیدن بز است. حرکت دستها مانند حالت دوشیدن بوده و بدن به سمت جلو خم میشود. سرعت رقص آرام و کمی تند است. ملودی زیبا و موسیقی آهنگداری دارد. گاهی مردان هم آنرا اجرا میکنند. در بسیاری از مناطق متداول است.

کسمه: از جمله رقصهای بسیار قدیمی است. ملودی ساده و در عین حال جذابی دارد. رقصی کمیک است که فقط توسط مردان اجرا میشود. در مناطق جنوبی متداول است. رقص "کسمه" ای که در قره باغ اجرا میشود دارای ملودی و نحوه اجرای متفاوتی است.

کند یری: طناب (کندیر) درمراسم شادی مردمی منطقه شکی از جمله لوازم مورد استفاده ضروری است. طناب بازان استادی و مهارتهای حرکتی خود را بر روی طناب نشان داده و عناصر رقص را نیز در حرکات خود داخل مینمودند. رقصی است سریع و مهیج با ریتم قایتاقی. ملودی رقص در اواخر قرن گذشته در منطقه شکی آفریده شده است.

کوراوغلو: نامگذاری این رقص به افتخار قهرمان افسانه ای آذربایجانیها "کوراوغلو" بوده است. آهنگ ملودی این رقص پر عظمت است. ایده این رقص دادن روحیه برای جنگ است. سرعت آن آرام و کمی تند است. در بسیاری از مناطق آذربایجان متداول است.

کوراوغلونون قایتارماسی: به دلیل اینکه رقص جنگ و جنگاوری است سرعت زیادی دارد. رقصی دینامیک میباشد. صدای بلند سرنا و سایر آلات موسیقی مجریان رقص را به سریعترین حرکات تشویق مینماید.

گلین آتلاندی: رقص سنتی مراسم قدیمی میباشد. رقصی است طولانی، با سرعت آرام و در عین حال بینهایت ملودیک. در منطقه جبرائیل با آهنگ موسیقی آن عروس میرقصد. این رقص در عین زمان در منطقه شکی دارای موسیقی متفاوتی است، آنرا دوبار، هم هنگام رقتن برای آوردن عروس و هم هنگام وداع عروس با خانه پدری مینواختند.

گلین گتیرمه: رقصی است که در مراسم سنتی اجرا میشود. قبل از اینکه عروس به خانه داماد برده شود در خانه عروس اجرا میشد. ریتم رقص بسیار متغییر بوده صدای موسیقی بسختی شنیده میشود. رقص "گلین گتیرمه" رقصی مهیج و وجد آور است.

گلین هاواسی: از جمله رقصهای بسیار قدیمی آذربایجان میباشد. در لنکران هنگام رفتن برای آوردن عروس میرقصیدند. موسیقی رقص جذاب و با سرعت آرام میباشد. پس از رساندن عروس به خانه داماد "گلین هاواسی" بار دیگر اجرا میشود. این بار آنرا فقط مردان و زنان جوان میرقصند.

گول گز: از جمله مشهورترین رقصهای زنانه میباشد. مدت زیادی، بخصوص در مراسمهای عروسی باکو و نخجوان متداول بود. این رقص را با صدای حزین و لیریک موسیقی بصورت روان و حرکات مداوم و ظریف میرقصند. موسیقی رقص را نوازنده نی، حسنعلی، اهل نخجوان در سالهای 1905 - 1904 آفریده است. "گول گز" نام همسر حسنعلی بود. رقص نیز به افتخار او "گول گز" نامیده شده است.

گولمه یی: رقص سنتی قدیمی است. فرم این رقص بصورت یاللی است که در مراسم حنابندان عروسی توسط دوستان و فامیل عروس اجرا میشود.

لاله: رقصی است قدیمی که در گنجه آفریده شده است. سرعت رقص متوسط است. مشخصه این رقص چابکی و سرعت آن است. معمولا توسط دختران رقصیده میشود. حین رقص دستگاه مقامی نیز اجرا میشود و مجری رقص در جا با حرکت ظریف و روان دستها آنرا اجرا میکند.

مجسمه: در عصر خود در مناطق جنوبی بسیار مشهور بود. در اصل رقص توسط افراد مسن اجرا میشود. مجری رقص با صدای آرام رقص شروع به دور زدن میکند. با دستها و بدن خود حرکات مختلف انجام میدهد. ناگهان صدای موسیقی قطع میشود. مجری رقص نیز ناگهان بی حرکت میایستد و اگر منظور او خنداندن تماشاگران باشد سعی میکند در وضعیت عجیبتری متوقف شود. "مجسمه" فقط توسط آقایان اجرا میشود.

میصری: ملودی آن شبیه مارش است که در اصل ملودی عاشق های آذربایجان است. حرکات اجرا شده در این رقص، فشرده و سنگین، مغرور، کمی مشکل، بسیاری مواقع سریع و جلب نظر کننده است. این رقص مخصوصا در شکی، زاقاتالا و قره باغ بسیار مشهور است. سرعت رقص سریع و تند است.
میرزه یی: منطقه¬ای را در آذربایجان نمیتوان یافت که رقص "میرزه ¬یی" محبوب قلبها نباشد و در عروسیها یا مراسم شادی اجرا نشود. این رقص هم توسط مردان و هم توسط زنان اجرا میشود. "میرزه ¬یی" رقصی قدیمی است. حدودا در سالهای 70-1860 توسط نوازنده نی اهل قره باغ آقای میرزه یی تصنیف شده است و آهنگساز نام خود را بر آن نهاده است.
میرواری: این رقص در سالهای 1930 آفریده شده است. رقصی است بینهایت ملودیک و زیبا. این رقص فقط توسط زنان اجرا میشود.
نازنازی: رقصی است ظریف و روان مخصوص خانمها. ملودی آن با تکرار سریع اصوات ملایم وزیبا و گاها با لرزش صداها، غنی شده است. این لرزش برای مجری رقص نوعی چرخش آنی در جا را القا میکند و در عین حال برای آنان رقص ظریف، و راه رفتن با طنازی و یا حرکات مستقیم ظریف را ممکن میسازد.
واغزالی: ملودی بسیار ظریف و دلچسب، حرکات ظریف و نرم، این رقص را در بین توده مردم بطور گسترده ای متداول نموده است. عروسی را نمیتوان یافت که در آن "واغزالی" شنیده نشود. در حال حاضر ملودی این رقص فامیل عروس را مشایعت میکند.
وئلاچولا: در سالهای 1920 و در نزدیکی "لریک" و وتوسط آهنگساز روستای وئلاچولا آفریده شده است. موسیقی "وئلاچولا" به حدی چالاک و زیباست که حتی در دوردستها نیز متداول شده است. سرعت اجرای رقص آرام است.
هالای: هالای نامی کلی است و به رقصهایی اطلاق میشود که صرفا با آواز و کف زدن همراهی میشوند. این آواز در مراحل اولیه بطور آشکاری نشانگر مشخصات رقص معیشتی بود. "هالای" از محصول سخن میگوید، و القا کننده زحمت فراوان و کار بلند مدت است. "هالای" در منطقه آستارا - لنکران و کمی مایل به شمال این منطقه پا به عرضه ظهور نهاده است.
هئیراتی: رقصی رغبت انگیز و قدیمی است که به لحاظ ریتم مارش مانند و تنوع نحوه اجرا قابل توجه است. هئیراتی در عصر خود از جمله رقصهای بسیار متداول در گنجه بود. جوانان مطابق ملودی "هئیراتی" حرکات موزون مناسب را آفریده¬ اند و آنرا یاللی نامیده اند. کاراکتر رقص، جوانمردی و جسارت است. ریتم سلیس آن باعث معرفی و شناساندن آن در همه آذربایجان است.
هئیوا گولو: ملودی رقص معاصر بوده و مولف آن علی کریم اف است. در سایر مناطق آذربایجان خصوصا در شاماخی، آستارا و نخجوان بسیار مشهور است. نحوه اجرای رقص سولو (انفرادی) بوده و فقط توسط خانمها ایفا میشود. حرکات ملایم، با انعطاف و با معنی است.
یاللی: رقص مردمی بسیار قدیمی و بسیار مرسوم آذربایجان است. شکل اولیه و ابتدایی"یاللی" به شکل مراسم سنتی بود که در اطراف آتش، منبع گرمی، نور و غذای گرم انجام میشد. در چنین مراسمی سنتی آتش را که تبدیل به الهه شده بود، عبادت میکردند. یاللی با سرعت آرام و سنگین شروع شده و با قدمهای سریع که به شکل دویدن است، با سرعت سریع پایان می¬یابد. در آذربایجان صدها نوع "یاللی" وجود دارد.
یئرلی رقص: متداولترین رقص در مناطق زاقاتالا، گاخ و بالاکن میباشد. با ریتم قایتاغی میباشد. ملودی آن از چندین بخش تشکیل شده است.
یوز بیر:این رقص بسیار متداول بوده و همراه تصنیف مشایعت میشود. سرعت رقص کمی سریع است، با یکسری حرکات متنوع، بصورت پر شور اجرا میشود. هم توسط آقایان و هم توسط خانمها اجرا میشود. با اینکه در عص خود بسیار مشهور بود اکنون به ندرت اجرا میشود.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر